Φίλες και Φίλοι
πάντα αυτές τις γιορτινές, τουλάχιστον στις καρδιές μας, μέρες, παρά το γκρίζο περιτύλιγμα στο οποίο οι άρχοντες μας τις κλείνουν, έχουμε την ανάγκη να καταφύγουμε σε κάποιο, ανάμεσα στα άλλα, εικαστικό καλλιτεχνικό ΜΗΝΥΜΑ διαφυγής.
Πάντα, κάθε Χριστούγεννα, για λόγους πολλούς, ο άνθρωπος "ξεφεύγει", πεταρίζει συναισθηματικά, απλώνεται ονειρικά, δημιουργεί με τις αισθήσεις του και προσπαθεί να βιώσει πράγματα.
Μια ολάκερη "ορχήστρα συναισθημάτων" μπαίνει σε κίνηση, συνθέτει, εκτελεί και το αποτέλεσμα λειτουργεί επάνω μας καθαρτικά και με θετική ενέργεια..
Κάθε Χριστούγεννα, διαλέγω κάποιες επιλεγμένες Κινηματογραφικές δημιουργίες, που το πέρασμά τους, άφησε τη δική τους ανεξίτηλη σφραγίδα στον ψυχισμό εκείνων που είχαν την τύχη να τις δούν.
Και τις προκρίνω, απόλυτα, για εκείνους που δεν τις είδαν.
Ξεκινάω λοιπόν σήμερα με μια ΠΡΩΤΗ ΕΠΙΛΟΓΗ μιας ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ, που θα μας ταξιδέψει πάρα πολλά χρόνια πίσω, σε εποχές που οι περισσότεροι από εμας δεν έχουμε ζήσει...
Κάπου λοιπόν στο τέλος του 1946 και συγκεκριμένα στις 7 Γενάρη 1947, ανεβαίνει στους Κινηματογράφους μια ΤΑΙΝΙΑ ΣΤΑΘΜΟΣ που 66 χρόνια αργότερα, σήμερα, εξακολουθεί να θεωρείται ίσως η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ πάνω στα ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ, στην ατμόσφαιρα που αυτά αναδύουν, στα αισθήματα που προάγουν.
Ένας ΜΕΓΑΛΟΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ, ο ΙΤΑΛΟΣ FRANC CAPRA φέρνει στο φως την ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ:
"ΜΙΑ ΥΠΕΡΟΧΗ ΖΩΗ"
("IT'S A WONDERFUL LIFE")
Ένα ΑΣΠΡΟΜΑΥΤΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ που ακόμα και σήμερα δεν είναι απλά μια Κινηματογραφική καλή ταινία αλλά ένα ΥΨΙΣΤΟ ΨΥΧΟΓΡΑΦΗΜΑ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑΣ, ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΖΩΗΣ, ΑΝΘΡΩΠΙΑΣ.
Πάμε λοιπόν σιγά σιγά να ξεφυλλίσουμε την Ταινία και το Μύθο της....
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Το έργο βασίζεται στο ΔΙΗΓΗΜΑ του PHILIP VAN DOREN STERN "ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΔΩΡΟ" (THE GREATEST GIFT).
Πάνω στο ΣΕΝΑΡΙΟ χρειάστηκε να γίνει πολύ μεγάλη δουλειά με την βασική ΕΥΘΥΝΗ από τους:
ALBERT HACKETT & FRANCES GOODRICH
Επίσης δούλεψε για αυτό και ο DALTON TRUMBO o οποίος μετά πέρασε στη μαύρη λίστα των ΦΑΣΙΣΤΩΝ του ΜΑΚΑΡΘΥ
κάτω από την επίβλεψη του FRANK CAPRA.
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: FRANK CAPRA
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΣΗ: JOSEPH BIROC, JOSEPH WALKER, VICTOR MILNER
ΜΟΥΣΙΚΗ: ROY WEBB, DIMITRI TIOMKIN, LEITH STEVENS, ALFRED NEWMAN
ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ: EDWARD STEVENSON
ΜΑΚΙΓΙΑΖ: GORDON BAU
ΜΟΝΤΑΖ: WILLIAM HORNBECK
Στους Βασικούς ΡΟΛΟΥΣ οι:
JAMES STEWART στο ρόλο του GEORGE BAILEY
DONNA REED στο ρόλο της MARY HATCH
LIONEL BARRYMORE στο ρόλο του Κυρίου POTTER
HENRY TRAVERS στο ρόλο του CLARENCE
THOMAS MITCHELL στο ρόλο του Θείου BILLY
BEULAH BONDI στο ρόλο της Κυρίας BAILEY
FRANK FAYLEN στο ρόλο του ERNIE
GLORIA GRAHAME στο ρόλο τηςVIOLET
WARD BOND στο ρόλο του BERT
ΤΟ ΘΕΜΑ-ΥΠΟΘΕΣΗ
Ο Κεντρικός ήρωας στο έργο είναι ένας ΑΠΛΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ, ένας απλός καθημερινός άνθρωπος όπως όλοι μας. Χωρίς τίποτα "μεγαλόπρεπο" επάνω του, χωρίς κάτι ξέχωρο. Ο GEORGE BAILEYπου τον υποδύεται ένας ΤΕΡΑΣΤΙΟΣ ΗΘΟΠΟΙΟΣ, ο JAMES STEWART (Έχουμε ήδη αφιέρωμα για αυτόν...), έχει αφιερώσει ολάκερη τη ζωή του και μαζί τα όνειρά του για μια ΜΙΚΡΗ ΠΟΛΗ που ζει και αναπνέει ο ίδιος και η οικογένειά του.
Ολάκερη η Πόλη είναι η ζωή του.....! το BEDFORD HALLS. Πάντα ποθούσε να ταξιδεύει αλλά ποτέ δεν είχε αυτή την ευκαιρία καθώς έπρεπε να εμποδίσει τον πλούσιο φιλάργυρο MR. POTTER από το να αποκτήσει τον έλεγχο ολάκερης της Πόλης.Όλα τούτα τον εμποδίζουν να λειτουργήσει μια επιχείρηση που την κληρονόμησε από τον γενναιόδωρο πατέρα του. Μια ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ, ο Θείος του BILLY, χάνει 8.000 $ που τα είχε για να τα καταθέσει στην τράπεζα. Ο POTTER βρίσκει τα χρήματα και τα κρατάει κρυφά από τον BILLY. Καθώς η τράπεζα ερευνεί την απώλεια, ο GEORGE διαπιστώνει με τρόμο ότι θα θεωρηθεί υπεύθυνος και θα σταλεί στη φυλακή με αποτέλεσμα να καταστραφεί η μικρή του επιχείρηση και τον άμεσο κίνδυνο ο POTTER να κάνει πράξη την επιθυμία του για την κυριαρχία της Πόλης. Τ πράγματα λοιπόν πάνε τραγικά άσχημα για τον ίδιο. Σκεφτόμενος τη γυναίκα του και τα μικρά παιδιά του αλλά και ότι θάταν καλύτερο για κείνους που τον αγαπούν να φύγει απ τη ζωή, αυτό τον οδηγεί στην ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ και στην ΠΟΡΕΙΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ.
Εκεί, όμως, ένας ΑΓΓΕΛΟΣ, με το όνομα CLARENCE, μέσα στο απόλυτο αυτό ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ εμφανίζεται στη ζωή του, έρχεται στη Γη για να τον βοηθήσει, τον ΑΠΟΤΡΕΠΕΙ και του ΔΕΙΧΝΕΙ πως θα ήταν η ΠΟΛΗ και οι κάτοικοί της εαν αυτός ΔΕΝ ΕΙΧΕ ΓΕΝΝΗΘΕΙ....
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ
Η Ταινία θεωρείται και είναι ένα ΔΙΑΡΚΕΣ ΟΛΟΦΩΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΖΩΗΣ και ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑΣ....!
Ίσως και όχι άδικα θεωρείται η ΠΙΟ ΑΙΣΙΟΔΟΞΗ ΘΕΤΙΚΑ ΤΑΙΝΙΑ στον Κινηματογράφο
ο Ήρωας είναι ένας από εμάς....! ένας ΕΥΑΛΩΤΟΣ άνθρωπος, που παίζει και ακροβατεί, όπως όλοι μας ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι, που πολλές φορές, όπως και εμείς, υποβιβάζει τα μικρά και ασήμαντα της ζωής, γεγονός που τον οδηγεί στα πρόθυρα της αυτοκτονίας. Ο GEORGE BAILEY δεν μένει στην "ιστορία" σαν ο ...μέγιστος ήρωας αλλά ο άνθρωπος που ΔΙΝΕΙ ΖΩΗ ΓΥΡΩ του, με το χαμόγελό του, την παρουσία του, στους δικούς του ανθρώπους και στους γείτονές του.
ΤΑΙΝΙΑ ΥΨΙΣΤΗ για το ΜΗΝΥΜΑ της ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ, σε πόλεις συνανθρώπων και όχι ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΩΝ.
Σε γειτονιές αλληλέγγυων και ΟΧΙ ΑΝΤΙΠΑΛΩΝ. Ένα ύψιστο ΦΩΣ σε αυτό ακριβώς που βιώνουμε σήμερα στην πατρίδα μας.
Ένα ΧΑΣΤΟΥΚΙ στην ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ.
Ο GEORGE BAILEY, με την καταλυτική βοήθεια του ΑΓΓΕΛΟΥ, απελπισμένος όντας, κατορθώνει να ΔΕΙ, τί ακριβώς είναι για τους ΔΙΠΛΑΝΟΥΣ ΤΟΥ.....αντιλαμβάνεται με τρόπο σεμνό την ΑΞΙΑ του, την ΟΝΤΟΤΗΤΑ του, επαναξιολογεί την ΠΡΟΣΦΟΡΑ του και ΞΑΝΑΖΕΙ....!
Παλεύει τη ζωή του με ΕΝΤΙΜΟΤΗΤΑ, ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ, ΧΑΜΟΓΕΛΟ.....ένα μήνυμα ζωής για μας
Απλά, ταπεινά, ύψιστο, μεγαλειώδες και ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ....
ΤΟ ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΟ ΦΟΝΤΟ του FRANC CAPRA
O Μεγάλος Ιταλός σκηνοθέτης δίνει εδώ δύο βασικές του επιλογές που αναδεικνύουν την ταινία:
Μια εξαίρετη δυνατότητα ΑΦΗΓΗΣΗΣ και του τρόπου που την παρουσιάζει αφενός και αφετέρου την ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΥΣΤΟΧΙΑ του στην ΕΠΙΛΟΓΗ ΗΘΟΠΟΙΩΝ.
"Κυνηγάει" το θέμα του με μοναδική ακρίβεια σε ένα εξαίρετο συναισθηματικά συνέχεια φορτισμένο φόντο.
Μια Πόλη χιονισμένη, γεμάτη φωτάκια, γεμάτη ανθρώπους, γεμάτη παρουσίες και έντονα αισθήματα.
"ΠΩΣ ΘΑ ΗΤΑΝ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΑΝ ΔΕΝ ΕΙΧΑΜΕ ΕΡΘΕΙ ΣΤΗ ΖΩΗ"
Αυτό είναι το μότο που υπηρετεί και αναζητεί βιωματικά ο CAPRA, ερώτηση που ΟΛΟΙ έχουμε κάνει στον εαυτό μας όσον αφορά το μικρόκοσμο γύρω μας έτσι δεν είναι ;
Ο ΔΡΟΜΟΣ που επιλέγει ο ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ για να φτάσει στην ΚΑΘΑΡΣΗ μόνο εύκολος δεν είναι.....!
Από την ταινία ΑΠΟΥΣΙΑΖΕΙ κάθε είδους "λαμπερή" και ψεύτικα δοσμένη "ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΑ" ...Χριστουγέννων....! Μήτε το κιτς περιβάλλον, μήτε γκλαμουριά, μήτε επιφανειακή και ψεύτικη προσέγγιση του ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ, μήτε κρύα αστεία και χασκόγελα.
Η Κάθαρση και η ΛΥΤΡΩΣΗ του ήρωα στην ταινία γίνεται μέσα από μια γνωστική μαρτυρική πορεία ΠΟΝΟΥ, ΑΡΝΗΣΗΣ, ΣΤΕΡΗΣΗΣ, ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΑΠΑΞΙΩΣΗΣ και αυτολύπησης που πιθανά να οδηγήσει στην ΑΥΤΟΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ. Εκτός αν......
εκτός αν δράσουμε καταλυτικά.....και όπως και στην πραγματικότητα η ζωή δεν είναι εύκολη έτσι και στην ταινία αυτό δεν γίνεται με τρόπο εύκολο και εύπεπτο.
ΟΙ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ
Όπως είπαμε παραπάνω, το δεύτερο ατού-σημείο κλειδί της μεγάλης επιτυχίας του σκηνοθέτη ήταν το ΑΠΟΛΥΤΑ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟ CAST.
Πριν αναλάβει ο CAPRA την ευθύνη της ταινίας υποψήφιος πρωταγωνιστής ήταν ο CARY GRANT. O CAPRA όμως άλλαξε την επιλογή και στη θέση του μεγάλου ηθοποιού επέλεξε μια άλλη τεράστια μορφή αυτή του
JAMES STEWART
Απολυτα πειστικός ο μεγάλος Αμερικανός Ηθοποιός, γνωστός για την υποκριτική του δεινότητα, κατορθώνει να μετουσιώσει στην Οθόνη αυτό ακριβώς που είναι ο GEORGE BAILEY. Ένας απλός καθημερινός ευάλωτος άνθρωπος, γεμάτος αδυναμίες και "μαύρες τρύπες", με μεγάλες μεταλλάξεις μαύρου και φωτεινού στη σκέψη του.
O JAMES STEWART είναι απλά ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟΣ και φυσικά μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι είναι ο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΗΘΟΠΟΙΟΣ τριών γιγάντων της σκηνοθεσίας: ALFRED CHICHCOCK, OTTO PREMINGER, FRANC CAPRA.
DONNA REED
Η Εκλεκτή Αμερικανίδα Ηθοποιός, στα 25 της ερμηνεύει με εξαίρετη γλυκύτητα και τρυφερότητα το ρόλο της ΣΥΖΥΓΟΥ του GEORGE.
Τρυφερή, εκφραστική, γεμάτη συναισθήματα που ξεχειλίζουν με τρόπο αρμονικό στο κοινό της.
LIONEL BARRYMORE στο ρόλο του MR. HENRY POTTER.
Εμβληματική μορφή στα 68 του χρόνια ο μεγάλος αυτός επίσης Αμερικανός ηθοποιός είναι εξαίρετος σαν παρουσία, μορφή, ερμηνεία σε ρόλο σημαντικό και "κόντρα" για την ταινία και το θέμα
Από κοντά και το υπόλοιπο cast των ΗΘΟΠΟΙΩΝ που κυριαρχούν οι THΟMAS MITCHELL, BEULAH BONDI, HENRY TRAVERS, FRANK FAYLEN, WARD BOND μαζί με πολλούς άλλους εξαίρετους ηθοποιούς σε μικρότερη εμφάνιση στην ταινία, η οποία χαρακτηρίζεται σαν ταινία με ΠΛΗΘΩΡΑ Δεύτερων ερμηνειών και παρουσιών στην πλοκή της και μάλιστα με ρόλο σημαντικό για την εξέλιξή της.
ΟΙ ΒΡΑΒΕΥΣΕΙΣ
Η ΤΑΙΝΙΑ, όπως ήταν φυσικό, απόσπασε ΔΙΘΥΡΑΜΒΙΚΕΣ ΚΡΙΤΙΚΕΣ εκείνη την εποχή από τους φορείς των ΔΙΕΘΝΩΝ ΦΕΣΤΙΒΑΛ τόσο εντός όσο και εκτός ΗΠΑ.
- ΥΠΟΨΗΦΙΑ για 5 OSCAR (ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ, Α' ΑΝΤΡΙΚΟ ΡΟΛΟ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ, ΣΕΝΑΡΙΟ)
- ΧΡΥΣΗ ΣΦΑΙΡΑ ΗΠΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ
- 1949 ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΞΕΝΗ ΤΑΙΝΙΑ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΙΣΠΑΝΙΑΣ CINEMA WRITERS CIRCLE
- ΔΥΟ ΒΡΑΒΕΙΑ ΗΠΑ NATIONAL BOARD OF REVIEW 1947 & NATIONAL FILM PRESERVATION 1990
Το ότι η ΜΕΓΑΛΗ ΑΥΤΗ ΤΑΙΝΙΑ δεν πήρε καμία από τις υποψηφιότητες στα OSCAR έγγειται στην ΑΤΥΧΙΑ της να πέσει εκείνη τη χρονιά στο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ του WILLIAM WYLER "THE BEST YEARS OF OUR LIVES" που σάρωσε τα πάντα στο διάβα του.
Το "ΜΙΑ ΥΠΕΡΟΧΗ ΖΩΗ" είναι ταινία που στην διαχρονικότητα και στην αξία της προσέθεσε διαρκώς φίλους και θαυμαστές, που ανάγκασε τους δημιουργούς και μετέπειτα διαχειριστές της να την επεξεργαστούν τεχνικά για να βελτιωθεί στους σύγχρονους καιρούς η προβλητικότητά της, ώστε να την απολαμάνουμε εμείς σήμερα.
τι άλλο από εικόνα "ΘΡΙΑΜΒΟΥ ΤΗΣ ΖΩΗΣ" μπορεί να ανδύει αυτή ακριβώς εικόνα ; τι μηνύματα μπορεί να περνάει παρά από τον ανθρωπινο θρίαμβο της ζωής και της συλλογικότητας, του πόσοΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ όταν λειτουργούμε δεμένα μέσα σε μια συγκροτημένη κοινωνία αξιών, ανθρωπιάς και αλληλεγγύης.
Έρχονται ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ.........
Ίσως πάλι οι οθόνες των τηλεοράσεων γεμίσουν κλασικές "λαμπερές" Αμερικανιές που φαντάζουν απόλυτα ΚΕΝΕΣ και ΑΔΕΙΕΣ από αξίες και αισθήματα...
Για μένα το "ΜΙΑ ΥΠΕΡΟΧΗ ΖΩΗ" είναι η ΠΡΩΤΗ μας ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΠΙΛΟΓΗ-ΠΡΟΤΑΣΗ για τα ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ.
Μια ταινία ψυχογράφημα που την ΑΞΙΖΟΥΜΕ στον εαυτό μας, που τη χρωστάμε στη σκέψη μας, που την έχουμε ανάγκη, ΕΙΔΙΚΑ ΣΗΜΕΡΑ, στην εποχή των γκρίζων λύκων που εφορμούν στις ζωές μας με αιμοδιψή διάθεση.
Για να μείνουμε ΟΡΘΙΟΙ, δίπλα στα ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΦΩΤΑ των ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ, δίπλα σε εκείνη την ατμόσφαιρα που αναδεικνύει την ΑΞΙΑ τους, τον ΑΝΘΡΩΠΟ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ άρρηκτα δεμένα μεταξύ τους, ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΑ, ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ, ΠΑΘΙΑΣΜΕΝΑ.
ΔΕΙΤΕ την ΤΑΙΝΙΑ οπωσδήποτε αγαπημένες Φίλες και Φίλοι......!
αναζητείστε την με κάθε τρόπο..........
ΨΙΘΥΡΕΙΣΤΕ: "Ναι.......Απόψε θα μιλήσουμε για μια ΥΠΕΡΟΧΗ ΖΩΗ......" με ανοιχτές αγκαλιές και χαμόγελα...
